Uitdagend gedrag begrijpen: Een diepere kijk op leerlingen

Als docent jongleer je dagelijks met talloze verantwoordelijkheden en uitdagingen. Eén van de meest complexe is het omgaan met leerlingen die ‘lastig’ gedrag vertonen. We begrijpen dat het managen van een klas vol verschillende persoonlijkheden en behoeften al een uitdaging op zich is. Toch zit er meestal meer achter dit gedrag dan wat je op het eerste gezicht ziet. Laten we samen kijken naar enkele strategieën die je kunt inzetten, zonder je werkdruk significant te verhogen.

• Kijk voorbij het label: Probeer verder te kijken dan het ‘lastige’ gedrag. Elk kind draagt een uniek verhaal. Open communicatie kan je helpen ontdekken wat er echt speelt. Gebruik ‘ik-boodschappen’ in je communicatie. Bijvoorbeeld: “Ik zie dat je vandaag moeite hebt met concentreren.” “Wil je me vertellen wat er aan de hand is?”
• Bouw een positieve leeromgeving: Creëer een omgeving waarin leerlingen zich veilig en gewaardeerd voelen. Dit stimuleert positief gedrag. Begin elke dag met een korte check-in. Vraag leerlingen om in één woord te beschrijven hoe ze zich voelen. Dit bevordert emotioneel bewustzijn en verbinding, zonder veel tijd in beslag te nemen.
• Versterk relaties: Investeer in de band met je leerlingen én hun ouders. Deze driehoek vormt een krachtig ondersteuningsnetwerk. Organiseer korte, informele gespreksmomenten waar je zowel sterke punten als uitdagingen bespreekt.
• Blijf jezelf ontwikkelen: Zie elke uitdaging als een kans om te groeien. Reflecteer regelmatig op je eigen reacties. Door nieuwe inzichten toe te passen, versterk je niet alleen jezelf, maar ook je leerlingen.

Praktische oefening: ‘De Krachtige Ik’

Deze oefening helpt leerlingen hun eigen krachten te ontdekken en stimuleert positief gedrag. Het vraagt een flinke tijdsinvestering, maar kan op lange termijn veel opleveren in termen van klassenmanagement en leerlingbetrokkenheid.

Instructies:

•     Laat elke leerling een ‘Krachtige Ik’-poster maken met een zelfportret.
•     Rond het portret schrijven ze:
•     3 dingen waar ze goed in zijn
•     3 eigenschappen waar ze trots op zijn
•     1 doel voor de komende week

Bespreek de posters kort in de klas en hang ze op. Verwijs er regelmatig naar om positief gedrag te versterken. Deze visuele reminder kan helpen bij het motiveren van leerlingen en het creëren van een positieve sfeer, zonder dat het veel van je dagelijkse tijd vraagt.

Door deze oefening leren leerlingen zelfreflectie en het erkennen van hun sterke punten. Dit zorgt voor een verhoogd zelfvertrouwen en motivatie, wat op zijn beurt resulteert in minder storend gedrag en een fijnere leeromgeving.

We erkennen dat deze aanpak geduld, empathie en voortdurende reflectie vraagt in een al drukke agenda. Toch leiden kleine, consistente veranderingen tot significante verbeteringen in het welzijn en de prestaties van je leerlingen. En onthoud: elke situatie is uniek. Door open te staan voor de individuele verhalen en behoeften van je leerlingen, creëer je een omgeving waarin iedereen kan floreren. Zowel leerlingen als docenten hebben innerlijke kracht. Door deze kracht aan te spreken, werk je samen aan een positieve en productieve leeromgeving.

De resultaten maken de extra inspanning in ieder geval de moeite meer dan waard.