Ineens ben je alerter: je pikt meer geluiden, geuren en bewegingen om je heen op en je bloed stroomt sneller. Ook je ademhaling en hartslag versnellen. Herken je dat? Je hersenen hebben dan het commando ‘stress aanmaken’ gegeven aan je lijf. Zodra ze een signaal oppikken dat er spannende dingen gaan gebeuren, regelen ze met dit commando dat jij beter kunt opletten en sneller kunt reageren… Handig, niet?

Van een deadline of bus moeten halen tot scherp zijn voor een sollicitatiegesprek: dankzij de hormonen die bij zo’n stresscommando vrijkomen, kunnen we piekprestaties leveren. Best belangrijk dus, maar het is óók belangrijk dat je na zo’n piekmoment weer rust pakt.

Adrenaline & cortisol
In een spannende situatie zorgt stresshormoon adrenaline dat je hart- en bloedvaten klaar zijn om te gaan, gaan, gaan! Tegelijkertijd maakt je lichaam het stresshormoon cortisol aan. Cortisol zorgt ervoor dat je genoeg energie hebt voor je piekprestatie. Dingen die niet nu direct maar pas op lange termijn belangrijk zijn, zet cortisol daarom op een laag pitje. Heb je wel eens gemerkt dat je niet goed naar de wc kunt als je gestresst bent? Je spijsvertering en immuunsysteem zijn minder actief als er cortisol aanwezig is.

Normaal gesproken, neemt adrenaline in een situatie wanneer je schrikt of iets spannends doet, binnen een paar minuten tot een paar uur na je piekmoment weer af. Cortisol kan echter nog dagen blijven hangen en verdwijnt dan – tenzij er een natuurlijk nieuwe deadline, spannend gesprek of stressvolle persconferentie voorkomt in je leven!

Als je hoofd en lichaam pauze willen
Doen zich steeds nieuwe spannende situaties voor? Dan krijgt cortisol niet de kans om uit je lichaam te verdwijnen. Je bent dan eigenlijk continu aan het pieken. Hierdoor kunnen je spijsvertering en immuunsysteem niet hun normale gang gaan. Ontspannen wordt steeds moeilijker en je kunt last krijgen van spieren in je rug of nek; je weerstand is minder, je hebt last van hoofdpijn of duizeligheid; bent sneller geïrriteerd of voelt heftigere emoties dan normaal. Allemaal signalen waarmee je lichaam zegt: ‘ik wil pauze!’.

Zo leer je omgaan met stress
Voordat je denkt dat je volledig overgeleverd bent aan je hersenen, hun commando’s en al die stofjes: geen stress. Ontspanning opzoeken kun je leren! Want wanneer had jij voor het laatst heel druk of was je heel moe? En kreeg je toen subtiele of duidelijke signalen van je lichaam om rust te nemen? Als je de signalen achteraf leert herkennen, zul je ze ook steeds beter herkennen tíj́dens een piekmoment. Door daar bij stil te staan, leer je wat jou (te veel) stress geeft. Zodat je je gedrag kunt aanpassen om meer klachten te voorkomen.

Bring on de geluksstofjes
Stresshormonen heb je nodig om te functioneren, maar alles in je lichaam draait natuurlijk om balans. Gelukkig zijn er ook stofjes die stress in je lichaam verminderen, zoals DHEA en Endorfine. DHEA zorgt ervoor dat je niet teveel cortisol krijgt en dat je immuunsysteem en spijsvertering hun werk goed kunnen doen. Endorfine ken je misschien wel: het is het gelukshormoon en zorgt voor ontspanning.

Minder stress-stofjes:

• Even je mobiel uitzetten of op stil zetten zorgt voor minder prikkels
• Een afspraak afzeggen omdat je er anders toch maar met een half hoofd bij bent
• In plaats van een nieuwe actiefilm kijken, lekker voor een al bekende Disneyfilm kiezen
• Als je langzamer uitademt dan inademt, zeg je tegen je lichaam: we mogen ontspannen!
• Niet te veel suiker eten 
  
  

Meer geluksstofjes:

• Sporten (en krachttraining)
• Goed slapen
• Voldoende eiwitten eten en gezond eten
• Positief denken en lachen
• Dankbaarheid beoefenen – elke dag 3 dingen opnoemen waar je dankbaar voor bent
• Knuffelen, maar een fijn gesprek helpt in deze tijden ook
• Daglicht – hup naar buiten